بادکش درمانی یه عنوان یکی از موثرترین روشهای درمانی و اعمال یداوی در طب سنتی شناخته میشود. در پستهای گذشته با بادکش درمانی آشنا شدیم و در این پست از بلاگ پین طب به بررسی انواع بادکش درمانی میپردازیم.
تفاوت بادکش و حجامت
درگذشته از وسایلی مانند شاخ گاو برای بادکش استفاده می شده است. امروزه این کار عمدتا به دو روش انجام می شود. یکی بادکش با آتش و دیگری با استفاده از دستگاه های مکنده (ساکشن) دستی یا برقی.
نوع اوّل بیشتر برای زمانی به کار می رود که تنها خود بادکش کردن هدف باشد و قصد ایجاد خراش و خون گیری در کار نباشد (حجامت گرم و خشک؛ حجامت بلاشرط؛ حجامت بدون تیغ زدن). امّا در مورد حجامت به معنای متداول آن که توام با ایجاد خراش و خون گیری می باشد (حجامت تر، حجامت مع الشرط، حجامت همراه با تیغ زدن) معمولا از لیوان های یک بار مصرف مخصوص حجامت و دستگاه های مکنده استفاده می شود.
علّت بادکش گذاری قبل از حجامت
با انجام بادکش، محیطی به وجود می آید که فشار آن کمتر از فشار پیرامون خود است و پوست واقع در زیر ظرف مکش به درون آن رانده می شود. این عمل:
۱- ایجاد احتقان و التهاب در موضع می کند.
۲- نوعی کرختی (پارستزی) در پوست به وجود می آید که تیغ زدن را تحمّل پذیرتر می سازد.
۳- طبق نظر برخی صاحب نظران، بادکش قادر است رفلکس هایی را در بدن فعّال سازد(فراخوان گلبولی، تحریک سایتوکاین ها، تحریک سیستم ایمنی، تسریع تخلیه لنف و …) امّا درباره ماهیت دقیق این کنش و واکنش ها تحقیقات جامعی صورت نگرفته است.
۴- بادکش باعث فراخوان خون از تمام بدن به موضع حجامت می شود. در یک توضیح ساده به نظر می رسد که خون فراخوان شده در گذر از محل بادکش (که تبدیل به محیطی فشرده و محتقن شده است) موادّ سنگین و زائد خود را به جای می گذارد و خون سبک از منطقه عبور می کند. با تکرار و ادامه بادکش، به تدریج موادّ زائد زیادی در این منطقه تجمّع پیدا می کنند که با تیغ زدن، از موضع خارج می شوند.
میزان تاثیر گزاری عمومی حجامت در انواع آن متفاوت است. مثلا تاثیرگزاری حجامت عام یا ساقین بر کلّ بدن بسیار بیشتر از برخی حجامت های موضعی است. بسیاری از حجامت شوندگان به هنگام انجام حجامت عام، از احساس حرکت خون از کلّ بدن (و حتی از سرانگشتان پاها) به سوی محلّ حجامت عام در بین دو کتف، تجربه شیرین و واضحی را به یاد دارند.
۵- در برخی کتب طبّی قدیم اشاره شده است که بادکش، باعث پختن خلط فاسد(نضج) در موضع و آماده شدنش برای خروج می شود.
۶- بادکش با ایجاد خلاء، درتجمّع (و سپس تخلیه) سموم و عفونتهای موضعی مثلا در گزیدگی ها، سلّولیت و …کمک کننده است.
۷- افزایش خونرسانی موضعی و التهاب ایجاد شده، با فراخوانی سلولهای دفاعی و فاکتورهای ضد التهاب خونی به موضع، باعث تسریع ترمیم آسیبهای بافتی می شود و این می تواند یکی از دلایل مهمّ ترمیم مناسب محلّ حجامت حتّی در افراد دیابتی باشد. البته نقش بی بدیل خود حجامت در ارتقای توان دستگاه ایمنی بدن موضوعی است که صاحب نظران بر آن اتّفاق نظر دارند.
مطالب مرتبط با این موضوع:
بادکش درمانی (حجامت خشک) چیست؟
ماساژ و طب سنتی (قسمت اول)
ماساژ و طب سنتی (قسمت دوم)
